دلایل ریزش موی سگ و گربه
در ابتدا باید گقت که موها نیز مانند سایر سلولهای بدن دارای زندگی محدودی هستند و پس از طی این دوره می میمرند و از بدن جدا می شوند. پس ریزش مو گاها روند طبیعی است. بیشتر نژادهای مو بلند در سگ ها و گربه ها دارای ریزش موی فصلی هستند اما در این حالت ریزش مو هیچگاه بصورت کچلی بروز پیدا نمیکند و بدن حیوان بی مو نمی شود. در صورتیکه ریزش مو همراه با خارش شدید بدن یا همراه با طاسی نقطه ای باشد ناشی از بیماری است و باید به دامپزشک مراجعه کرد.
عوامل بسیاری باعث ریزش مو (آلوپسیا) در سگها و گربه ها میشوند. عمدتا بیماریهای انگلی و قارچی و البته پرکاری تیروئید ریزش مو را به همراه دارند.
عوامل ریزش مو:
- تغذیه نامناسب: دامپزشکان معمولا بر اساس نژاد، سن و وزن حیوان برنامه تغذیه ای مناسب برای او دارند. رژیم غذایی نامناسب که دارای مقادیر مورد نیاز ویتامین ها و مواد معدنی نباشد و همچنین غذاهایی که حاوی مواد آلرژن(حساسیت زا)، ادویه های فراوان، مواد نگهدارنده و افزودنی ها (مانند فست فود) هستند، باعث ریزش مو می شوند. در این موارد استفاده از غذهای طبیعی و ساده و همچنین غذاهای مخصوص حیوانات توصیه می شود. به خاطر داشته باشید تغذیه بیش از اندازه با رژیم غذایی حاوی مرغ یکی از علتهایی تشدید ریزش مو است.
- آلرژی: عوامل آلرژی زا مانند مواد شمیایی، برخی شامپوهای نامناسب، دود سیگار و ... می تواند سبب افزایش ریزش مو شود.
- شستشوی بیش از حد: شستشوی بیش از حد با شامپو حتی شامپوهای مخصوص حیوانات هم سبب ریزش مو می شود. با به حداقل رساندن تعداد دفعات شستشو (حداقل 3 هفته یکبار) و استفاده از شامپوهای خشک و برنامه منظم برس زدن، به میزان قابل توجهی از ریزش مو ها کاسته می شود. هنگام برس زدن دندانه های برس باید با پوست تماس پیدا کنند. این کار سبب بهبود جریان خون در سطح پوست شده و به تغذیه مو ها کمک کرده و از ریزش مو ها می کاهد. همچنین با اینکار موهای مرده بین شانه های برس جمع شده و دیگر در محیط اطراف پخش نمی شوند. در نژاد های مو بلند کوتاه کردن مو ها هم تا حدودی ریزش موها را کاهش می دهد.
- عوامل عصبی و محیطی: ترس و استرس از عوامل تشدید ریزش مو است. جدایی از صاحب، تغییر روال زندگی، تنهایی و یا ورود حیوان دیگر که باعث ایجاد استرس و ترس در حیوان می شود ریزش مو را به دنبال خواهد داشت. مثال بارز این نوع ریزش مو بخصوص در گربه هایی که جهت درمان و معاینه در کلینیک های دامپزشکی بستری می شوند، است. این شکل از ریزش مو می تواند بصورت موقت (با برگشت حیوان به خانه) و یا بصورت دائم بدلیل استمرار عوامل عصبی و یا استرس باشد.
- تغییرات هورمونی: جابجایی مقدار هورمونهای جنسی در بدن یکی از دلایل ریزش مو است. این مشکل بخصوص در حیوانات ماده در زمان بارداری و بعد از زایمان به خصوص در خلف و دم حیوان کاملا قابل مشاهده است. در این مورد خارش وجود ندارد و مشکل تنها با تغذیه مناسب رفع خواهد شد. همچنین ناتوانی غده تیرویید در تولید مقدار کافی هورمون تیروکسین نیز باعث ریزش مو می شود. در این حالت حیوان انرژی کافی برای فعالیت ندارد و زود خسته می شود. ریزش مو و خشن شدن پوشش بدن بیشتر در زیر گلو، پهلوها و پشت ران ها آشکار می شود. درمان این بیماری که عمدتا در جنس ماده رخ می دهد، تجویز روزانه ی قرص های تیرویید و ید خوراکی است. آشفتگی هورمونی همچنین در سگ های نر پیر نیز باعث ریزش موهای پشت و اطراف بدن و نرم شدن پوست حیوان می شود و سایر سگ های نر به گمان اینکه سگ ماده است به او توجه ویژه ای نشان می دهند. این مورد نیز با عقیم کردن سگ نر رفع خواهد شد و در عرض سه تا چهار ماه پوشش کاملا جدیدی جایگزین خواهد شد. تغییرات در میزان هورمونهای آدرنال و پانکراس نیز از عوامل ریزش مو می باشند.
- ضعف سیستم ایمنی: نقص در سیستم ایمنی می تواند سبب ریزش مو شود. در بیماریهای ویروسی و باکتریایی معمولا ریزش مو شدت می یابد.
- انگل: انگلهای داخلی و خارجی یکی از دلایل ریزش مو می باشند. نیش برخی از انگلهای خارجی سبب ایجاد آلرژی در بدن حیوانات شده و ریزش مو را تشدید می کند. جرب ها از مهمترین انگلهای پوستی هستند که باعث ریزش موها می شوند. جرب دمودکس که شایع ترین عامل آلودگی در سگها محسوب می شود باعث ریزش موی بدون خارش در نواحی پیشانی، اطراف چشم ها، پوزه و مخصوصا پنجه و لای انگشتان می شود. جرب سارکوپتس هم که عامل بیماری گال می باشد در نواحی کم موی بدن مثل گوش، اطرلف چشم، سر و گردن، شکم، آرنج و پاها سبب خارش شدید، قرمزی و ریزش مو می شود. برخی کک ها وشپش ها نیز از عوامل ریزش مو هستند.
- قارچ: قارچهای پوستی بیشتر ریزش مو را بصورت موضعی ایجاد می کنند. اما برخی قارچها باعث ریزش مو در کل بدن می شوند.
- سرطانها: سرطانهای پوستی سبب ریزش مو می شوند.
- عدم اعتماد به یک دامپزشک: به تمامی صاحبان حیوانات خانگی توصیه میشود همواره به یک دامپزشک مراجعه کنند. مراجعه به دامپزشکان متعدد بدلیل اینکه دامپزشک پیشینه ای از سوابق قبلی ندارد و جهت درمان باید پروسه طولانی را طی کند باعث عدم درمان یا کند شدن مراحل آن می شود. بنابراین به صاحب حیوان توصیه می شود در صورت عدم درمان ریزش مو با دامپزشک خود در تماس باشند و از مراجعه به کلینیک های مختلف خودداری نمایند.